Konu

Tipolojik farklılıklar, kültürel ortaklıklar ya da ayrılıklardan dolayı Türk dilleri arası yapılan aktarımlar ve diğer dillerden yapılan çevirilerde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bilimsel yayınlarda çeviri ve aktarım konusu ayrıca önem taşır. Hedef dilde verilen ifadeye istemsiz bir şekilde bir anlam eklenebilir ya da anlam eksikliği ortaya çıkabilir. Özellikle bağımlı biçimbirimlerin tipolojik açıdan farklı olan bir dile örneğin İngilizceye çevirisi kendi içinde zorluklar taşımaktadır. Bu zorlukların ayrı başlıklar altında tartışılmasına ve çözüm önerilerine ihtiyaç vardır. Aktarım ve çeviri hedef dilde bir eş değer bulmayı gerektirir. Bu nedenle araştırmacının bulgularını paylaşmada çalışmanın içeriğindeki dillerde uzman olmasının yanı sıra hedef dilde eş değerliğin verilmesi, kültürel unsurların aktarımı ve çevirisi, Türkçe notasyon sisteminin geliştirilmesi ve dergilerin notasyon sistemlerinin uygulanması gibi konuların da ayrıca ele alınmasına ihtiyaç vardır. Bu ihtiyaca yönelik olarak düzenlenmesi planlanan etkinlikte Türk dilleri arası hem tarihi hem çağdaş dillerden aktarımda karşılaşılan sorunlar üzerinde durulacak ve çözüm önerileri sunulacaktır. Ayrıca katılımcılarla birlikte çeviri ve aktarım çalışmaları yapılacak, Türkçe-Türkçe notasyon ve Türk dilleri-İngilizce notasyon sistemleri hakkında bilgi verilecektir. Bu sayede katılımcıların özellikle bilimsel bir yayın oluşturmada karışılacakları diller arası çeviri ve aktarım ile ilgili sorunları en aza indirmeyi hedefliyoruz.

Amaç

Etkinliğin amacı, Türk dilleri arası aktarım ve diğer dillere çeviri konularına odaklanarak bu alandaki sorunlara dikkat çekmek ve çözüm önerileri sunmaktır. Bu alandaki çalışmalarda hedef dilde eş değer gösterimlerinde hata yapıldığı, karşılık bulunamadığı ya da uluslararası düzeyde yayın yapmaktan araştırmacıların kaçındığı gibi sorunlar tespit edilmiştir. Bu sorunların çözümü için seminerler düzenlenerek araştırmacıların aktarım ve çeviri konularında bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede kültürel unsurların aktarımı ve çevirisi, bağımlı biçimbirimlerin aktarımı ve çevirisi, Türkçe notasyon sistemi ve İngilizce notasyon sistemi konularında bilgi paylaşımı yapılması hedeflenmektedir. Ayrıca farklı Türk dillerinden örneklerle metin türlerine göre aktarım ve çeviri hakkında da bilgi verilecek, katılımcıların uygulama yapmaları sağlanacaktır. Bu sayede katılımcıların özellikle bilimsel bir yayın oluşturmada karışılacakları diller arası çeviri ve aktarım ile ilgili sorunları en aza indirmeyi hedefliyoruz.

Kapsam

Etkinlikte öncelikle çeviride kullanılan strateji ve yöntemler hakkında genel bilgi verildikten sonra, kültürel unsurlar, bağımlı biçimbirimlerin eş değerliği, metin türüne göre aktarım ve çeviri, Türkçe notasyon sistemi ve İngilizce notasyon sistemi konularına odaklanılacaktır. Seminerlerde Çağdaş Türk dillerinden Tuvaca, Uygurca, Özbekçe, Halaçça, Türkmence, Yakutça ve Azerbaycan Türkçesinden dil malzemesi kullanılacaktır. Sunulan malzemede farklı metin türlerine yer verilecektir. Tarihi metinlerden Türkçeye aktarım ve İngilizceye çevirileriyle ilgili olarak Eski Türkçe ve Eski Anadolu Türkçesi üzerinde durulacaktır. Bilimsel bir metin oluşturmada örneklerin sunumu hakkında bilgi verilecek ve uygulamalar yaptırılacaktır. Özellikle dil incelemelerinde çeviri ve aktarımın bilimsel bulguları nasıl etkilediği, uluslararası düzeyde bir çalışma hazırlamada notasyonun ve eşdeğer bulmanın önemi hakkında bilgi verilecektir.

Kazanımlar:

-Katılımcılar çeviri stratejileri ve yöntemleri hakkında bilgi sahibi olacak,

-Türk dilleri arasında aktarımlarda kültürel unsurlar için eşdeğer bulmada dikkat edilmesi gereken durumları kavrayacak,

-Bilimsel yazı oluşturmada bireysel çevirinin önemini belirlenen biçim bilgisi konuları çerçevesinde kavrayacak,

-Notasyon (glossing) yöntemlerini tanıyacak ve Leipzig (2015) tarafından sunulan notasyon sistemini uygulamalı olarak kavrayacak,

-Türk dillerinden İngilizceye çeviri alıştırmaları yaparak tipolojik farklılıkların çeviriye etkisi hakkında bilgi sahibi olacak,

-Şiir dilinin çevirisi ve Türk dilleri arası aktarımı hakkında bilgi sahibi olacak, uygulamalar yaparak bu alanda temel düzeyde yeterlilik kazanacaktır,

-Halk anlatılarının çevirisi ya da aktarımında eşdeğer bulma hakkında bilgi sahibi olacak

-Tarihi Türk dilleriyle yazılmış metinlerden örneklerle eşdeğer bulma konusunda bilgi sahibi olacak

Hedef Kitle

Bu etkinliğin hedef kitlesini Türk Dili ve Edebiyatı ile Çağdaş Türk Lehçeleri alanında lisansüstü eğitim alan öğrenciler ve doktorasını yeni tamamlayan genç araştırmacılar oluşturmaktadır. Katılımcı sayısı toplam 20 kişidir. Başvuru için çalışma konusunu ve etkinlikten beklentilerini içeren bir niyet mektubu yazmaları istenecektir.

Katılımcıların benzer herhangi bir eğitime katılmamış olması,

TÜBİTAK -Araştırmacı Bilgi Sistemi (ARBİS) veri tabanına kayıtlı olması,

Eğitim uygulamalı olarak yürütüleceğinden kişisel dizüstü bilgisayarıyla katılım sağlayabilmesi,

Tez aşamasında olması ve Türk dilleri üzerine çalışması,

İngilizce 70 üzeri dil puanına sahip olmaları (YDS, e-YDS, YÖKDİL) ya da orta üstü seviyede (B2) yeterliliğe sahip olması beklenmektedir.

Program taslağı

Düzenleme Kurulu: Prof.Dr.Nurettin Demir, Prof.Murat Küçük, Prof.Dr.Habibe Yazıcı Ersoy
Konaklama: Hacettepe Üniversitesi Misafirhanesi M Blok, Doç.Dr.Melike Üzüm